ابطال اصلاحیه دستورالعمل نحوه رسیدگی به پروندههای قاچاق کالا و ارز.
این دادنامه به منظور رسیدگی به طرح دعوی آقای محمود مختیا ـ آقای غلامرضا یزدان پرست آقای ـ احمد عرب. با خواسته ابطال اصلاحیه دستورالعمل نحوه رسیدگی به پروندههای قاچاق کالا و ارز. از سوی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با مشخصات پرونده، گردش کار و رأی زیر صادر شده است:
کلاسه پرونده : 418/79
شاکی : آقای محمود مختیا ـ آقای غلامرضا یزدان پرست آقای ـ احمد عرب.
تاریخ رأی: يکشنبه 10 تير 1380
شماره دادنامه :
شکات طی دادخواست تقدیمی اعلام داشتهاند، نظر به اینکه اصلاحیه دستورالعمل نحوه رسیدگی به پروندههای قاچاق کالا و ارز مصوب 9/3/1374 که طی بشخنامه شماره 11682/79/1 مورخ 9/8/1379 رئیس نهاد قوه قضاییه ابلاغ شده است که طی آن آمده است «مواد 11، 12 و13 دستورالعمل نحوه رسیدگی به پروندههای قاچاق کالا و ارز مصوب 9/3/1374 رئیس قوه قضاییه حذف میشود و احکام صادره از لحاظ قطعیت یا عدم قطعیت و قابلیت یا عدم قابلیت تجدیدنظرخواهی و مرجع آن مانند سایر احکام جزایی است.» مخالف صریح با تبصره یک ماده 4 قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی راجع به قاچاق کالا و ارز مصوب 18/2/1374 مجمع تشخیص مصلحت نظام که صراحتاً بیان داشته «رسیدگی به پروندههای موضوع این قانون تابع تشریفات آیین دادرسی و تجدیدنظر نبوده و از جهت ایجاد وحدترویه در نحوه رسیدگی محاکم قضایی دستورالعمل مربوط به وسیله قوه قضاییه ظرف مدت دو هفته پس از تصویب این قانون تهیه و به مراجع ذیربط ابلاغ خواهد شد.» دارد و علیالاصول دستورالعمل نمیتواند ناقض قانون باشد و از طرفی در تبصره یک قانون یاد شده تنها اجازه صدور دستورالعمل در جهت ایجاد وحدترویه آن هم در ظرف مدت دو هفته داده شده است نه الغاء دستورالعمل صادره فلذا در اجرای اصل 170 قانون اساسی ایران و بند (پ) از ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری تقاضای ابطال دستورالعمل یاد شده را مینمایم.
مستشار اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضاییه در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 1111/12261/7 مورخ 13/12/1379 اعلام داشتهاند، نظر به اینکه تبصره یک ماده 4 قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی راجع به قاچاق کالا و ارز مصوب 18/2/1374 موضوع رسیدگی را تابع تشریفات آیین دادرسی و تجدیدنظر ندانسته، لذا دستورالعمل قوه قضاییه از جهت ایجاد وحدترویه در نحوه رسیدگی محاکم نمیتواند عیناً ارجاع به تشریفات آیین دادرسی و تجدیدنظرداده شود. فلذا در دستورالعمل ریاست قوه قضاییه پیشین نظرگاه قانونگذار اعمال شده و در مرحله اخیر که حذف مواد 11 و12 و13 و ارجاع به تشریفات سایر احکام جزایی صورت گرفته مورد منطبق با قانون نیست و ابطالپذیر بوده و مقررات پیشین به قوت خود باقی است. مگر اینکه ضرورت تغییر ضوابط قطعیت یا عدم قطعیت با مواردی غیرهمسان با قانون آیین دادرسی کیفری و به صورت مستقل از باب رویه واحد دادرسی این قبیل جرایم منظور شود و جایگزین موارد مصوب قبلی گردد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور رؤسای شعب بدوی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی مینماید.
رای هیات عمومی:
مصرحات قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی راجع به قاچاق کالا و ارز مصوب 9/3/1374 مجمع تشخیص مصلحت نظام در جهت مبازره با قاچاق کالا و ارز مبین ضرورت تسریع در رسیدگی و تعیین تکلیف قطعی کالا و ارز قاچاق و مرتکبین جرایم مذکور در مدت معین است و مستنبط و مستفاد از تلفیق مدلول ماده 4 قانون و 2 تبصره ذیل آن بالاخص صراحت تبصره یک ماده مزبور مبنی بر عدم شمول تشریفات آیین دادرسی و مرحله تجدیدنظر، این است که مراجع قضایی ذیصلاح مکلفند فارغ از قواعد مربوط به تشریفات آیین دادرسی و مرحله تجدیدنظر، ظرف یک ماه از تاریخ وصول شکایات به موضوع رسیدگی و نسبت به صدور حکم و تعیین تکلیف قطعی پرونده اقدام ومراتب را به گمرک و سایر سازمانهای ذیربط اعلام نمایند نظر بمراتب فوقالذکر و اینکه جواز تصویب دستورالعمل نحوه رسیدگی به جرایم مذکور موضوع قسمت اخیر تبصره یک ماده 4 قانون، مفید وضع مقرراتی مبنی بر قابل تجدیدنظربودن احکام صادره نیست، دستورالعمل اصلاحی مورخ 2/8/79 قوه قضاییه که احکام صادره را از لحاظ قطعیت یا عدم قطعیت و قابلیت یا عدم قابلیت تجدیدنظر و مرجع تجدیدنظر مانند سایر احکام جزایی اعلام داشته است، مغایر هدف و حکم مقنن و خارج از حدود اختیارات مذکور در تبصره یک ماده 4 قانون فوقالاشعار تشخیص داده میشود و مستنداً به قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میگردد.
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.