تأثیر عدم امضای تمامی شروط ضمن عقد نکاح

درتاریخ : 1392/12/14 به شماره : 9209970908300658

موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور

این نمونه رای که در شعبه 23 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: طلاق، تحقق شروط ضمن عقد نکاح، وکالت در طلاق

چکیده رای

صرف امضای صدر بند 2 شروط ضمن عقد نکاح در خصوص اعطای وکالت به زوجه جهت طلاق و عدم امضای یکایک مصادیق دوازده‌گانه شروط ضمن عقد نمی‌تواند مفید اعطای وکالت در طلاق در مصادیق امضا نشده باشد.

خلاصه جریان پرونده

فرجام‌خوانده خانم س.ف. با وکالت آقای ی.ر. در تاریخ 21/9/1389 دادخواستی به‌طرفیت همسرش آقای م.ص. (فرجام‌خواه) به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق به لحاظ ازدواج مجدد خوانده تقدیم محاکم عمومی بناب نموده و رسیدگی به شعبه اول دادگاه حقوقی ارجاع شده است و در شرح دادخواست عنوان نموده در تاریخ 19/8/82 با مهریه معلوم به زوجیت خوانده درآمدم ثمره این ازدواج یک فرزند دختر است خوانده شروط ضمن عقد مندرج در سند نکاحیه را پذیرفته است و در ضمن نکاح در صورت تخلف از شرط مرا وکیل در طلاق نموده حال نظر به اینکه خوانده بدون اجازه و رضایت اینجانب همسر دیگری اختیار کرده است شرط ضمن عقد محقق گردیده و ضمناً حدود یک سال است مرا از خانه بیرون کرده است لذا با تقدیم این دادخواست مستنداً به ماده 1119 قانون مدنی ناظر به‌شرط ضمن عقد گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق مورد تقاضا است و تصویر غیر مصدق سند عادی نکاح منقطع که از وقوع عقد منقطع بین خوانده و خانم الف.ح. با اجرت معلوم و با مدت یک سال حکایت دارد پیوست پرونده است در جلسه مورخ 11/12/89 جلسه دادگاه با حضور خواهان و وکیل وی و حضور خوانده تشکیل خواهان دعوی خود را به شرح دادخواست اعلام و به لحاظ تخلف زوج از شرط ضمن عقد و ازدواج مجدد من به وکالت از وی با بذل چهار عدد سکه تمام بهار آزادی از مهریه‌ام و قبول بذل تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه، طلاق خلع دارم خوانده در مقام دفاع اعلام می‌دارد ازدواج مجدد بنده به‌صورت موقت است و یک‌ساله صیغه کرده‌ام و اینکه مدعی است مرا از خانه بیرون کرده دروغ است و سه ماه است که ازدواج مجدد کرده‌ام ص 18 دادگاه قرار ارجاع امر به داوری صادر و زوجه آقای ع.ف. را به‌عنوان داور و زوج آقای ج.ص. را معرفی می‌نماید داور زوجه بعد از مقدمه‌ای در چهاربند اعلام می‌دارد با توجه به اختلافات زوج و زوجه و مسائل پیش‌آمده ادامه زندگی مشترک امکان‌پذیر به نظر نمی‌رسد ص 29 داور زوج اعتقاد خود را مبنی بر تلاش برای آشتی فی‌مابین و رفع کدورت بین زوجین و اقدام عملی در این راستا را اعلام سپس ادامه می‌دهد تلاش بی‌ثمر بوده و زوجه با سوء رفتار مانع سازش و موفقیت داوران در ایجاد صلح و سازش شد ص 30 حسب گواهی پزشکی قانونی خانم س.ف. در تاریخ 9/3/90 مورد معاینه قرارگرفته و طبق آزمایش حاملگی نامبرده حامله نبوده و علائم حاملگی هم در وی مشهود نیست ص 32 دادگاه با بررسی محتویات پرونده و اعلام ختم رسیدگی به‌موجب دادنامه شماره 00166-19/4/90 با احراز علقه زوجیت فی‌مابین خواهان و خوانده و تصدیق امر تجدید فراش توسط زوج، دفاع وی مبنی بر اینکه هیچ‌یک از شرایط دوازده‌گانه مندرج در شق ب سند نکاحیه ازجمله شرط دوازدهم مورد استناد زوجه را امضاء نکرده و اطلاعی از مفاد آن نداشته موجه تشخیص داده و با عنایت به اصاله العدم و لحاظ قاعده العقود تابعه للقصود به لحاظ فقد وکالت ادعایی حکم به بطلان آن صادر و اعلام می‌دارد وکیل خواهان از دادنامه فوق‌الذکر تجدیدنظرخواهی نموده و رسیدگی به شعبه نهم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی ارجاع می‌گردد در جلسه مورخ 12/9/90 دادگاه تجدیدنظر وکیل زوجه اعلام می‌دارد تجدیدنظر خوانده با اخراج تجدیدنظرخواه از زندگی با همسر دوم خود زندگی کرده و دو سال است که همسرش خانم س. بلاتکلیف می‌باشد در خصوص شرایط ضمنی با امضاء بند ب دیگر سایر شرایط را لازم ندانسته و امضاء نگرفته است و زوجه می‌گوید تمامی موارد به زوج تفهیم شده است و این در حضور شهود بود تجدیدنظر خوانده اعلام داشته اگر به من تفهیم می‌کردند حین عقد امضاء می‌گرفتند این را هم که گرفته‌اند من متوجه نشده‌ام من حکم تمکین می‌خواستم و ریش‌سفید فرستادم به زندگی برنگشت من ناچار بودم از کسی خواهش کنم بچه را نگه دارد من هم ازدواج موقت کردم تا بچه‌ام را نگه‌دارم الآن یک ماه ونیم است مدت صیغه تمام‌شده و رفته است زوجه محکوم بر تمکین هم شده است لیکن به زندگی برنگشته و ناچار صیغه نموده‌ام برای نگهداری بچه، زوجه اعلام می‌دارد درصورتی‌که حکم به تمکین صادرشده بود حاضر به تمکین نبودم به علت اینکه اخلاق و رفتار شوهرم تند و غیرقابل‌تحمل است ص 62 و 63 تصویر حکم دادگاه بدوی در خصوص احراز نشوز زوجه و حکم به تمکین به شماره -669 مورخ 21/6/89 صادره از شعبه اول دادگاه حقوقی بناب پیوست می‌باشد ص 64 دادگاه تجدیدنظر با اعلام ختم رسیدگی نظر به اینکه بند 12 عقدنامه نسبت به ازدواج دائم و موقت اطلاق دارد و ازدواج مجدد بدون اجازه دادگاه بوده و با عدم تمکین زوجه به فرض صحت ادعا زوج مکلف به کسب اجازه بوده که در پرونده چنین امری صورت نپذیرفته است و با عنایت به اینکه زوج با امضاء بند ب علی‌الاطلاق در موارد مشروحه آتی و ذیل شق مذکور به زوجه وکالت در طلاق داده است و دفاع زوج مبنی بر اینکه تک‌تک شرایط را امضاء نکرده قابل اعتناء نیست زیرا با فرض امضاء بند ب اگر هرکدام از شرایط بعدی را استثناء کنند از شمول مفاد شق ب خارج بوده واِلا تحت شمول و اطلاق آن باقی خواهد ماند بنابراین با احراز تخلف زوج از شرایط ضمن‌العقد و با موجه دانستن اعتراض به استناد ماده 358 ق.آ.د.م. رأی تجدیدنظر خواسته را نقض و مستنداً به ماده‌واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق ضمن صدور گواهی عدم امکان سازش به جهت تخلف زوج از شرط ضمن عقد برای اعمال وکالت زوجه در طلاق ناشی از شرط مذکور در عقدنامه که مدت اعتبار آن از تاریخ ابلاغ رأی قطعی سه ماه خواهد بود و نوع طلاق خلعی با بذل چهار سکه تمام بهار آزادی و قبول آن از طرف زوج با مراجعه زوجه به یکی از دفاتر رسمی طلاق خود را مطلقه نماید در خصوص حضانت طفل و نحوه پرداخت مهریه نیز تعیین تکلیف نموده است آقای م.ص. در فرجه قانونی از دادنامه دادگاه تجدیدنظر فرجام‌خواهی نموده و عمده استدلال وی عدم امضاء بند 12 سند نکاحیه و عدم تمکین زوجه و عسر و حرج و ضرورت موکل را وادار به ازدواج موقت یک‌ساله نموده است لذا درخواست نقض دادنامه فرجام‌خواسته را نموده لایحه به هنگام شور قرائت خواهد شد پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است.
هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای موسی جعفری عضو ممیّز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی می‌دهد:

رای دیوان

دادنامه فرجام‌خواسته مآلاً واجد ایراد و خدشه می‌باشد، زیرا زوج در مراحل مختلف رسیدگی ادعا کرده که شروط 12 گانه مندرج در سند نکاحیه را امضاء نکرده و تصویر سند مذکور پیوست پرونده نیز حاکی از عدم امضاء وی می‌باشد، در وضعیتی که با طرح این ادعا تخلف از شرط و بعد هم تحقق وکالت در طلاق برای زوجه مورد شبهه است مقتضی بوده دادگاه ابتدا به این ادعا به نحو قانونی رسیدگی و در صورت عدم وجود دلیل یا بینه شرعی، با اجرای قاعده مدعی و منکر دراین‌باره فصل خصومت نموده و سپس مطابق نتیجه حاصله مبادرت به صدور رأی مقتضی نسبت به درخواست طلاق می‌کرد بنابراین در وضعیت حاضر رأی صادره قابلیت تأیید را ندارد و نقض می‌گردد و رسیدگی مجدد به همان دادگاه صادرکننده رأی منقوض محول تا با رسیدگی همه‌جانبه رأی مقتضی صادر فرمایند.
رئیس شعبه 23 دیوان‌عالی کشور ـ عضو معاون 
انصاری ـ جعفری

توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.