رای وحدت رویه 1 – 1365/2/2
ردیف 64/5
رأی شماره1-2/2/1365 هیأت عمومی دیوان عالی كشور
ریاست محترم دیوان عالی كشور
احتراماً به استحضار می رساند، آقای دادستان عمومی كرج به شرح گزارش 30098-5/10/63 با ارسال تصویر 4 برگ آراء صادره از محاكم كیفری 1 و 2 كرمان وجود تعارض بین آراء را اعلام و تقاضای طرح موضوع را كرده است كه اینك خلاصه جریان پرونده ها گزارش می شود.
1- پرونده موضوع دادنامه 63/975 شعبه هشتم دادگاه عمومی كرمان: به موجب این پرونده آقای مهدی مسعود زاده به اتهام ایراد جرح عمدی با چاقو به دو نفر به اسامی آقایان عباس جمال زاده و ماشاءالله جمال زاده مورد تعقیب دادسرای عمومی كرمان قرار گرفته و علیه نامبرده كیفرخواست شماره 1118-2/6/63 صادر و پرونده به دادگاه احاله و دادگاه با احراز بزهكاری متهم در هر دو فقره جرم انتسابی و تطبیق اعمال متهم با ماده 189 قانون دیانت و رعایت ماده 25 قانون متهم را به پرداخت یكصد دینار طلای مسكوك و غیرمغشوش كه هر دینار معادل با 18 نخود می باشد محكوم می نماید.
2-پرونده موضوع دادنامه 764-63 شعبه هفتم محاكم عمومی كرمان.
به موجب این پرونده آقای غلامرضا معینی الدینی به اتهام ایراد جرح عمدی با چاقو به دو نفر به اسامی آقای احمد فیض و ابراهیم فیض مورد تعقیب دادسرای عمومی كرمان واقع و پرونده با صدور كیفرخواست 227-20/4/63 به دادگاه احاله و دادگاه پس از رسیدگی های منعكس در پرونده با احراز بزهكاری متهم در هر دو فقره جرم انتسابی و تطبیق اعمال متهم با ماده 173 قانون مجازات عمومی و رعایت مادتین 25 و 35 قانون مجازات اسلامی و ملحوظ داشتن گذشت شكایت متهم را به 20 روز حبس تعزیری و شش ماه اقامت اجباری محكوم و در مورد پرداخت دیه به علت گذشت مجنی علیها حكم برائت متهم را صادر نموده است.
3- پرونده موضوع دادنامه 1143-63 شعبه هفتم دادگاه عمومی كرمان: به موجب این پرونده آقای بیژن حسن زاده به اتهام چهار فقره جرح عمدی با چاقو مورد تعقیب دادسرای عمومی كرمان قرار میگیرد و علیه نامبرده كیفرخواست 389-63 صادر و پرونده به دادگاه كیفری احاله و دادگاه پس از رسیدگی و احراز بزهكاری متهم در زمینه سه فقره ایراد جرح عمدی و یك فقره ایراد صدمه عمدی و تطبیق اعمال متهم با تبصره ذیل ماده 173 قانون مجازات عمومی و رعایت ماده 35 قانون مجازات اسلامی از جهت ایراد جرح با چاقو متهم را به بیست و یك روز حبس و شش ماه اقامت اجباری تعزیراً محكوم و در مورد دیه چون یكی از مجروحین گذشت كرده رأی صادر نمیكند و نسبت به دو فقره جرح وارده بر زیر بغل و كف دست چپ احمد بیگلری مستنداً به ماده 187 قانون دیات متهم را برای هریك از جراحات مذكور به تأدیه یك دینار (جمعاً دو دینار) در حق مشارالیه محكوم می نماید و در مورد جرح وارده به ناحیه سینه و پستان ابوالقاسم بیگلری به پرداخت یك دینار حكم صادر و در خصوص صدمات وارده به دادخدا آرمیده متهم را جمعاً به تأدیه سه دینار محكوم كرده است و در تاریخ 2/7/63 در وقت فوق العاده به تقاضای تخفیف مجازات متهم رسیدگی و با لحاظ گذشت 4 نفر از مجنی علیهم مستنداً به ماده 25 قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری طبق دادنامه 1216-2/7/63 مجازات متهم را به ده روز حبس و شش ماه اقامت اجباری تقلیل و دیه های مندرج در دادنامه 1143-63 ملغی الاثر اعلام كرده است.
4-پرونده موضوع دادنامه 231-63 دادگاه كیفری 1 كرمان به موجب این پرونده آقای حمید زنجانی احمدی و علی زنجانی احمدی به اتهام شركت در ایراد جراحات عمدی متعدد نسبت به آقای حمید ستوده مورد تعقیب دادسرای عمومی سیرجان واقع و علیه نامبردگان كیفرخواست شماره 563-63 صادر و پرونده به دادگاه كیفری 1 كرمان ارجاع و دادگاه پس از رسیدگی و جلب نظر مشاور طبق دادنامه 231-17/7/63 با احراز بزهكاری متهمان در زمینه ایراد جرح عمدی با كارد و احصاء تعداد جراحات وارده كه پنج فقره بوده و تصریح به اینكه مجنی علیه مطالبه دیه كرده است اعمال متهمان را از مصادیق ماده 57 قانون حدود و قصاص تشخیص و با اعلام اینكه دیه مشخصی برای هیچ یك از جراحات تعیین نشده است مستنداً به مادتین 75 و 178 قانون دیات ارش جراحات وارده را یك میلیون ریال تعیین و متهمان را مشتركاً به پرداخت ارش مذكور در حق مجنی علیه محكوم كرده است.
نظریه- همانطور كه ملاحظه می فرمایید از دادگاه های كیفری در موضوعات مشابه آراء و رویههای متهافت و متضادی اتخاذ گردیده است كه به استناد ماده 3 قانون اضافه شده به قانون آیین دادرسی كیفری مصوب سال 1337 تقاضای طرح در هیأت عمومی دیوان عالی كشور جهت اتخاذ رویه واحد می نماید.
معاون اول دادستان كل كشور
به تاریخ روز سه شنبه 2/2/1365 جلسه هیأت عمومی دیوان عالی كشور به ریاست حضرت آیت الله سید عبدالكریم موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی كشور و با حضور آیت الله سید محمد موسوی خوئینی ها دادستان كل كشور و جنابان آقایان رؤسا و مستشاران و اعضاء معاون شعب حقوقی و كیفری دیوان عالی كشور به شرح ذیل تشكیل گردید و پس از طرح موضوع و قرائت گزارش و بررسی اوراق پرونده و استماع عقیده آیت الله سید محمد موسوی خوئینی ها دادستان كل كشور مبنی بر: «در پرونده های مطروحه و مورد بحث، رأی صادره در پرونده موضوع دادنامه 975-63 شعبه هشتم دادگاه عمومی كرمان و رأی صادره در پرونده موضوع دادنامه 231-13 دادگاه كیفری 1 كرمان صحیح است و با توجه به قانون حدود و قصاص و دیات استناد به تبصره ماده 173، چون منسوخ است، موجه نیست و در مواردی كه در جرح با چاقو عنوانی غیر از ایراد جرح، از قبیل سلب امنیت و ایجاد رعب در میان جامعه منطبق باشد، مجازات خاص خود را دارد.» مشاوره نموده و به اكثریت بدین شرح رأی داده اند:
رأی هیأت عمومی دیوان عالی كشور
با تصویب قانون حدود و قصاص و دیات در سال 1361 مجازات جرح عمدی با چاقو باید با لحاظ مواد 55 و 63 قانون حدود و قصاص تعیین شود مگر اینكه اقدام به چاقوكشی از مصادیق جرایم دیگری نظیر عناوین مذكور در قانون حمل چاقو و انواع دیگر اسلحه سرد و اخلال در نظم و امنیت و آسایش عمومی مصوب 1336 باشد كه در این صورت تعیین مجازات به این عنوان هم بلااشكال است بنابراین تبصره ماده 173 قانون مجازات عمومی اصلاحی سال 1344 در این مورد قابلیت اعمال ندارد و آراء دادگاه كیفری 1 و شعبه 8 دادگاه كیفری كرمان تا آنجا كه با این نظر مطابقت دارد صحیح تشخیص می شود. این رأی برابر ماده 3 مواد اضافه شده به قانون آیین دادرسی كیفری مصوب 1337 برای دادگاه ها در موارد مشابه لازم الاتباع است.