رای وحدت رویه 3701 – 1337/7/6
حكم شماره 3701-6/7/1337
از دو شعبه سوم و هشتم دیوان عالی كشور راجع به این كه: تراكتور وسیله نقلیه موتوری است و راندن آن احتیاج به داشتن گواهینامه رانندگی دارد یا خیر دو رای مختلف صادر شده است به این شرح:
الف) شخصی در بابل به اتهام رانندگی تراكتور بدون پروانه مورد تعقیب دادسرای محل قرارگرفته ودادگاه جنحه بابل به استدلال این كه (اطلاق وسیله نقلیه موتوری مندرج در ماده 6 قانون تشدید مجازات رانندگان بر تراكتور كه نوعاً در امور زراعتی به كار می رود غیر وارد است) وقوع بزهی را مسلم ندانسته متهم را تبرئه كرده است. دادگاه استان مركز هم حكم مزبور را استوار نموده است و بر اثر فرجام خواهی دادسرای استان مركز شعبه سوم دیوان عالی كشور در تاریخ 30/7/36 چنین رأی داده اند: اعتراض دادسرای استان بر حكم فرجام خواسته این است كه دادگاه استان تراكتور را مادام كه یدك به آن بسته نشده وسیله نقلیه موتوری تشخیص نداده است درصورتی كه تراكتور وسیله نقلیه است و نداشتن یدك آن را از ردیف وسائل نقلیه موتوری خارج نمی نماید و این اعتراض بر حكم فرجام خواسته وارد نیست زیرا به طوری كه در حكم مزبور نیز اشاره شده تراكتوری كه دادستان پروانه شهربانی را برای آن لازم دانسته است از اسباب و افزار زراعتی بوده و دادگاه آن را وسیله نقلیه تشخیص نداده و در قوانین و آئین نامه های مربوط به رانندگی هم از این كه تراكتور زراعتی پروانه شهربانی احتیاج دارد ذكری نشده و نظر به این كه از حیث رعایت اصول و قواعد دادرسی اشكالی كه مستلزم نقض آن حكم باشد به نظر نمی رسد ابرام می شود.
ب) در مورد دیگر شخصی به اتهام ارتكاب قتل غیرعمد یك نفر به این كیفیت كه چند نفر را پشت تراكتور سوار كرده و یك نفر آن ها به زمین افتاده و مرده است مورد تعقیب كیفری قرار گرفته و دادگاه جنایی مازندران به استدلال این كه: تراكتور وسیله نقلیه موتوری است و رانندگان آن باید دارای گواهینامه درجه 1 رانندگی باشند. به موجب ماده 2 قانون تشدید مجازات رانندگان متهم را محكوم كرده است و این حكم به موجب دادنامه شماره 25/2950-12/8/35 شعبه هشتم دیوان عالی كشور ابرام شده است. موضوع مختلف فیه در هیئت عمومی دیوان عالی كشور طرح گردیده و به اكثریت چنین رأی داده اند: در عین حال كه تراكتور قوه محركه در امور زراعتی و غیره می باشد به اعتبار داشتن چرخ و قدرت حركت به وسیله موتور و لزوم مهارت در راندن آن جزء وسایل نقلیه موتوری نیز می باشد و راندن آن بدون پروانه بر طبق ماده 9 قانون تشدید مجازات رانندگان جرم است بنابراین حكم شعبه دیوان عالی كشور صحیحاً صادر شده و بی اشكال است.