قانون حمایت قضایی از بسیج – مصوب 1371

قانون حمایت قضایی از بسیج – مصوب 1371

قانون حمایت قضایی از بسیج مصوب 1371 به همراه آیین نامه اجرایی قانون حمایت قضایی از بسیج مصوب 1372:

ماده ۱ – به نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اجازه داده می‌شود همانند ضابطین قوه قضائیه هنگام برخورد با جرائم مشهود در‌صورت عدم حضور ضابطین دیگر و یا عدم اقدام به موقع آنها و یا اعلام نیاز آنان به منظور جلوگیری از امحاء آثار جرم و فرار متهم و تهیه و ارسال‌گزارش به مراجع قضایی اقدامات قانونی لازم را به عمل آورند.

تبصره ۱ – کلیه ضابطین دادگستری و مراجع نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مکلفند در صورت ارجاع گزارش و یا تحویل متهمین در جرائم ‌مشهود از سوی مسئولین مجاز رده‌های مقاومت نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی متهم را تحویل گرفته و گزارش بسیج را ضمیمه‌مدارک ارسالی به مراجع قضائی نمایند.

تبصره ۲ – تعیین رده‌های مقاومت مذکور در تبصره ۱ به عهده فرماندهی نیروی مقاومت بسیج می‌باشد. ‌

تبصره۳ـ (اصلاحی ۱۳۹۴ به موجب تبصرۀ ۲ مادۀ ۱۷  قانون حمایت قضایی از آمران به معروف و ناهیان از منکر)ستاد امر به معروف و نهی از منکر با همکاری سازمان بسیج مستضعفین برای مرتبه‌ عملی امر به معروف و نهی از منکر موضوع ماده (۴) قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر برای افراد مورد نیاز از سازمان بسیج مستضعفین به عنوان ضابطان امر به معروف و نهی از منکر دوره آموزشی برگزار کند.

ماده ۲ – هر گونه توهین و یا ایراد ضرب و شتم یا جرح به افراد موضوع این قانون در حین انظام وظایف محوله در حکم توهین و مقابله با ضابطین‌ دادگستری و مأمورین دولتی و انتظامی بوده و با مرتکبین برابر مقررات کیفری مربوطه رفتار می‌شود.

ماده ۳ – کلیه افراد موضوع این قانون چنانچه در حین انجام وظیفه یا به سبب آن کشته، فوت و یا معلول و یا گروگان گرفته شوند حسب مورد شهید‌ و جانباز و آزاده شناخته شده و تحت پوشش بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی و ستاد امور آزادگان قرار‌ می‌گیرند.

ماده ۴ – به منظور حمایت از افراد موضوع این قانون دفاتر حمایت و خدمات حقوقی و قضائی بسیجیان در نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران‌ انقلاب اسلامی در ارتباط با اجراء این قانون تشکیل می‌گردد.

تبصره – کارشناسان حقوقی این دفتر بدون الزام به کسب پروانه وکالت از کانون وکلاء می‌توانند در کلیه مراحل دادرسی از طرف افراد مذکور، بعنوان وکیل اقدام کنند.

ماده ۵ – نیروی مقاومت بسیج موظف است نسبت به جذب آحاد مردم از تمامی اقشار و صنوف و ایجاد رده‌های مقاومت در مساجد، ادارات،‌کارخانجات، و مراکز آموزشی اقدام نماید و کلیه مسئولین ادارات و نهادها و کارخانجات، امور مساجد و مراکز آموزشی موظف به همکاری و فراهم‌ نمودن تسهیلات و امکانات لازم موضوع این قانون می‌باشند.

ماده ۶ – آئین‌نامه اجرائی این قانون ظرف مدت ۲ ماه توسط ستاد مشترک سپاه و قوه قضائیه و وزارت کشور تهیه و به تصویب فرماندهی کل قوا‌ می‌رسد.

ماده ۷ – اعتبار مورد نیاز اجرای این قانون از ردیف تقویت بنیه دفاعی در سال ۱۳۷۱ و برای سالهای بعد از طریق افزودن ۱۰% به هزینه ابطال تمبر‌در پرونده‌های کیفری منظور و در بودجه همه‌ساله پیش‌بینی می‌گردد. ‌

قانون فوق مشتمل بر هفت ماده و چهار تبصره در جلسه روز سه شنبه مورخ یکم دی ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و یک مجلس شورای اسلامی تصویب و‌ در تاریخ 1371/10/6 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

آیین نامه اجرایی قانون حمایت قضایی از بسیج مصوب 1372:

ماده ۱ـ افرادی که دارای مجوز از نیروی مقاومت بسیج هستند در صورت برخورد با جرایم مشهو دو عدم حضور ضابطین دیگر و یا عدم اقدام به موقع آنها و یا اعلام نیاز آنان به منظور جلوگیری از امحای آثار جرم و فرار متهم و تهیه و ارسال گزارش به مراجع قضایی اقدامات قانونی لازم را به عمل‌ می‌آورند.

تبصره ۱ـ اعضای بسیج و سپاه شرکت ‌کننده در این مأموریت بایستی دارای شرایط ذیل باشند:

الف ـ گذراندن دوره آموزشی لازم به تشخیص رده ذی ربط بسیج‌.

ب ـ دارا بودن سلامت جسمی در حد اجرای مأموریت محوله و دارا بودن سلامت روانی‌.

ج ـ مجوّز مخصوص‌.

تبصره ۲ـ کلیه ضابطین دادگستری و مراجع نیروی انتظامی مکلفند درصورت ارجاع گزارش و یا تحویل متهم از سوی مسؤولین مجاز رده‌های مقاومت بسیج متهم را تحویل گرفته و گزارش بسیج را ضمیمه مدارک ارسالی به مراجع قضایی نمایند.

ماده ۲ـ منظور از جرایم مشهود موارد موضوع مادتین ۲۳ و ۲۳ مکرر قانون آیین دادرسی کیفری و سایر قوانین موضوعه می‌باشد.

ماده ۳ـ عدم اقدام به موقع ضابطین در شرایطی محرز است که ضابطین ذی ربط دیرتر به صحنه ‌برسند و یا در صورت حضور با جرم مورد نظر برخورد ننمایند.

ماده ۴ـ نیاز ضابطین ذی ربط قضایی در خصوص برخورد با جرایم مشهود به رده‌های مقاومت‌ بسیج که توسط فرماندهی این نیرو تعیین خواهد شد منعکس می‌گردد و رده‌های مزبور موظفند حتی‌المقدور در حدی که به مأموریت های نظامی لطمه وارد نشود و به صورت سازمان یافته همکاری‌نمایند.

ماده ۵ـ هیأت های رسیدگی به تخلفات اداری موظف هستند گزارشات ارسالی از سوی مسؤولین ‌رده‌های ذی ربط نیروی مقاومت بسیج را تحویل گرفته و مورد رسیدگی قرار دهند.

ماده ۶ـ محدوده جغرافیایی و رده‌های نیروی مقاومت بسیج که اجازه اجرای ماه ۲۴ قانون آیین‌دادرسی کیفری (بازداشت به مدت حداکثر ۲۴ ساعت‌) را دارند توسط فرماندهی این نیرو تعیین شد ‌و به مراجع مربوطه اعلام می‌گردد.

ماده ۷ـ افرادی که مجوز دریافت می‌کنند باید به هنگام برخورد با متهمین در صورت مطالبه و یا احساس ضرورت مجوز خود را ارایه دهند.

ماده ۸ـ نیروی مقاومت بسیج موظف است پس از دستگیری و یا ضبط آلات جرم در اسرع وقت ‌آنها را همراه با گزارش و مطابق صورت مجلس تنظیمی به مراجع قضایی یا انتظامی تحویل نماید.

ماده ۹ـ نیروی مقاومت بسیج موظف است هنگام عملیات تیمی مراتب را به اطلاع رده نیروی ‌انتظامی ذی ربط برساند.

ماده۱۰ـ  برای رفع اختلافات و مشکلات احتمالی در اجرای این قانون و به منظور ایجاد هماهنگی های لازم کمیسیونی متشکل از نماینده‌های نیروی انتظامی و نیروی مقاومت بسیج به ‌ریاست نماینده قوه قضاییه تشکیل می‌گردد.

ماده ۱۱ـ آموزش های عقیدتی و احکام امر به معروف و نهی از منکر و همچنین آموزش های قضایی‌راجع به تشخیص جرایم و قوانین مربوطه و توجیهات اجرایی توسط معاونت آموزشی نیروی ‌مقاومت بسیج و معاونت عقیدتی سیاسی حوزه نمایندگی ولی فقیه در این نیرو، انجام و پس از قبولی در امتحانات مجوز مربوطه صادر می‌شود.

ماده ۱۲ـ در صورتی‌که متهمین به دستور و تذکر دارندگان مجوز در حین انجام وظیفه توجه نکرده و یا با توهین و ایراد ضرب و شتم و جرح علیه آنها برخورد کنند عمل آنها در حکم توهین و مقابله باضابطین دادگستری و مأمورین دولتی و انتظامی می‌باشد.

ماده ۱۳ـ در صورت برخورد و درگیری متهمین با پرسنل و افراد نیروی مقاومت بسیج مشمول این‌قانون‌، نیروی انتظامی موظف به حمایت و همکاری با نیروی مقاومت بسیج می‌باشد.

ماده ۱۴ـ رده‌های نیروی مقاومت بسیج و افراد دارنده مجوز در صورت اطلاع و برخورد با جرایم و تخلفات چنانچه قادر به انجام اقدامات قانونی لازم نباشند مراتب را به رده بالاتر در نیروی مقاومت ‌بسیج و نیروی انتظامی محل اطلاع می‌دهند.

ماده ۱۵ـ رسیدگی به تخلفات و جرایم افراد و رده‌های نیروی مقاومت بسیج در حین انجام‌ مأموریت حسب مورد برابر قوانین جاری در مراجع صالحه انجام می‌گیرد.

ماده ۱۶ـ ارایه خدمات مذکور در ماده ۳ این قانون منوط به تأیید مراتب از سوی فرماندهی نواحی‌کشوری نیروی مقاومت بسیج است‌.

ماده ۱۷ـ به منظور اجرای ماده ۴ این قانون مراجع قضایی مکلفند حتی‌المقدور همکاری و مساعدتهای لازم را به عمل آورند.

تبصره ۱ـ دفاتر مذکور موظفند درصورت مراجعه افراد یا اعلام مشکل حقوقی و قضایی از سوی‌آنان خدمات مشاوره‌ای و راهنمایی و ایجاد صلح و سازش میان طرفین دعوا و سایر اقدامات لازم را جهت استیفای حقوق قانونی آنها به عمل آورند.

تبصره ۲ـ کارشناسان حقوقی دفاتر فوق ملزم به رعایت کلیه مقررات راجع به تکالیف و وظایف ‌وکلای دادگستری می‌باشند.

ماده ۱۸ـ مسؤولین مراجع ذی ربط ادارات‌، نهادها، کارخانجات‌، مساجد و مراکز آموزش کشور موظف به فراهم نمودن تسهیلات و امکانات لازم رده‌های مقاومت بسیج مربوط به خود می‌باشند.

ماده ۱۹ـ کلیه مزایای قانونی که به ضابطین و رده‌های مربوطه آنها تعلّق می‌گیرد شامل مأمورین و رده‌های نیروی مقاومت بسیج موضوع این قانون نیز می‌شود.

ماده ۲۰ـ اجرای مقررات این قانون و آیین‌نامه موجب سلب وظایف و مسؤولیتهای قانونی نیروی‌انتظامی و سایر مراجع ذی ربط نخواهد بود.

ماده ۲۱ـ این آیین‌نامه با ۲۱ ماده و ۴ تبصره در تاریخ 72/3/30 به تصویب فرماندهی معظم کل‌قوا رسیده و برای کلیه مراجع مذکور در ماده ۵ قانون لازم‌الاجرا می‌باشد.