مطالبه مهریه بیش از 110 سکه طلا

آن چه در این مقاله خواهید خواند:

در ابتدای مقاله مهریه یا صداق را چیزی می داند که مرد به همسرش تقدیم می کند که مقدار و نوع معینی برای آن تعیین نشده و هرچیزی می تواند باشد مانند طلا یا آموزش مهارتی ویژه. در ادامه با اشاره به قانون حمایت خانواده بیان می کند که در مطالبه مهریه قانون تا میزان 110 سکه را از زوجه حمایت می کند و بیش تر از آن را منوط به توانایی مالی زوج می داند و در صورتی که این مقدار 110 سکه (چه به صورت نقد و چه به صورت قسطی) پرداخت نشود، حکم حبس برای زوج صادر خواهد شد. همچنین در مهریه های تا 110 سکه زوجه نیازی به اثبات استطاعت زوج ندارد و این خود زوج است است که باید عدم استطاعتش را اثبات نماید. اما در مهریه بیش از 110 سکه زوجه باید اثبات کند که زوج توانایی مالی پرداخت را دارد. در ادامه تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را بیان می کند. همچنین مدارک لازم برای مطالبه مهریه را نام می برد و نحوه وصول آن را می گوید. در انتها نیز از مهلت تجدیدنظرخواهی زوجین از رای، توقیف دارایی و حقوق مرد (تا یک چهارم) و ممنوع الخروجی او تا پرداخت کامل مهریه می گوید. در ادامه متن کامل مقاله را خواهید خواند.

مرد به هنگام اجرای صیغه نکاح، چیزی را به همسرش تقدیم می‌کند که در اصطلاح «مهریه» یا صداق نامیده می‌شود. در آموزه‌های دینی برای مهریه، مقدار معینی تعیین نشده ‌است، بلکه این موضوع به توافق زن و مرد بستگی دارد. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش اقتصادی و اجتماعی داشته باشد، می‌تواند مهریه قرار گیرد؛ همانند طلا، نقره، املاک، پول‌های رایج، لوازم زندگی و حتی آموزش قرآن یا آموزش مهارتی ویژه.
قانون حمایت از خانواده که در سال 91 به تصویب نمایندگان مجلس رسید، حد حمایت قانونی از مطالبه مهریه را تا میزان 110 سکه اعلام کرد و مطالبه میزان بیشتر از آن را منوط به ملائت زوج دانست. در قانون جدید خانواده ذکر شده است که معیار ملائت در مطالبه مهریه 110 سکه است. به این معنا که دادگاه فرض و اماره را بر این گذاشته است که زوج قابلیت پرداخت را دارد و اگر این تعداد چه به صورت نقد و چه قسط بندی پرداخت نشود حکم حبس صادر می‌شود.
در مهریه‌های تا 110 سکه نیازی به اثبات زوجه مبنی بر استطاعت زوج نیست در این مرحله زوج باید خودش در دادگاه عدم استطاعتش را در پرداخت مهریه اثبات کند. در میان مردم به اشتباه ذکر می‌شود که مهریه‌های بیشتر از 110 را نمی‌توان دریافت کرد. در مهریه‌های بیش از 110 سکه زوجه باید به دادگاه اثبات کند که زوج توانایی پرداخت این تعداد سکه را دارد.

تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه
مهریه عندالاستطاعه: زمانی که زوجه ثابت کند که مرد استطاعت پرداخت مهریه تعیین شده را دارد بنابراین زوج ملزم به پرداخت خواهد شد.
در تعیین مهریه عندالاستطاعه، زمان پرداخت مهریه مشخص نیست و از نظر تئوری صحت و عدم صحت آن در میان حقوقدانان اختلاف نظر است، اما زوجه که این شرط را قبول می‌کند باید بپذیرد که هر زمانی که زوج اعلام عدم استطاعت مالی داشته باشد نمی‌تواند از وی مطالبه داشته باشد.
اگر زوج برای عدم پرداخت مهریه تقلب کند یا قسمتی از درآمد خود را به دادگاه اعلام نکند بنابراین مشمول حمایت قانون نیز نمی‌شود. در شرایطی که زوج عدم استطاعت مالی را در پرداخت مهریه به دادگاه ثابت کند حکم حبس برای وی نیز ملغی می‌شود.

مجاری قانونی برای رسیدگی به دعوای مطالبه مهریه
مدارک لازم برای مطالبه مهریه: اصل سند ازدواج، اصل شناسنامه و کپی کارت ملی از جمله مدارکی هستند که برای مطالبه مهریه مورد نیاز است.
نحوه گرفتن و وصول مهریه: برای وصول مهریه باید از سه طریق اقدام کرد، در مرحله نخست اظهارنامه از سوی زن به شوهر ارسال می‌شود در مرحله دوم از طریق اجرای ثبت و آخرین مرحله از طریق دادگاه‌ها به دریافت مهریه اقدام می‌شود.
مهلت تجدیدنظرخواهی 20 روز است. زوجین ظرف این مدت می‌توانند به رأی دادگاه اعتراض کنند، بعد از اینکه رأی دادگاه قطعی شد، زوجه، ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی را اعمال می‌کند، یعنی اگر مرد معسر نباشد و بدهی خود را پرداخت نکند‌، به زندان می‌رود‌، اما اگر توسط دادگاه معسر شناخته شود، دادگاه رأی به تقسیط مهریه می‌دهد‌.
اظهارنامه نوعی اوراق چاپی در دادگستری است که از دو ستون خواهان و خوانده تشکیل شده است. خواهان (زوجه)، اظهارات خود را در مورد درخواست مهریه، در ردیف خواهان می نویسد و آن را برای خوانده (زوج) از طریق دادگاه می‌فرستد.
اگر مرد توانایی پرداخت مهریه را داشت اما از پرداخت آن خودداری کرد‌، زوجه مهریه خود را به اجرا می‌گذارد، چنانچه ظرف مدت 10 روز، زن دارایی شوهر را معرفی کند، فوری نسبت به توقیف آنها اقدام می‌شود، اگر دارایی زوج فقط درآمد وی باشد‌، (اگر مرد همسر دیگری نداشته باشد) تا یک چهارم آن ماهانه به زوجه تعلق می‌گیرد، تا زمانی که مهریه به طور کامل پرداخت شود.
مرد تا پرداخت کامل مهریه زن نمی‌تواند از کشور خارج شود اما در صورتی که مرد اموال دیگری غیر از حقوق داشته باشد دادگاه اموال او را می‌فروشد و مهریه از این طریق پرداخت می‌شود.
اگر مرد توانایی مالی نداشت‌، زن می‌تواند به دادگاه خانواده مراجعه کند و دادخواستی مبنی بر استرداد مهریه به دادگاه بدهد. دادگاه به دادخواست او رسیدگی می کند در صورتی که زوجه مستحق دریافت مهریه باشد‌، دادگاه حکم به پرداخت مهریه می‌دهد.
توصیه می شود کسانی که در آستانه ازدواج هستند مهریه را متناسب با توانایی‌های مالی زوج تعیین کنند و در زمانی که زن و شوهر در اوج صفا و صمیمیت قرار دارند، نیازی به دریافت مهریه سنگین نیست.

دکتر میترا ضرابی / حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری

برگرفته از روزنامه حمایت (تاریخ انتشار 1395/11/17)