مفهوم شروط بنایی(تبانی) در نکاح
درتاریخ : 1392/06/20 به شماره : 9209970906800879
موضوعات مرتبط با این نمونه رأی و مرجع صدور
این نمونه رای که در شعبه 8 دیوانعالی کشور صادرشده است درباره این موضوعات می باشد: نکاح، شرط بنایی، شرط تبانی، شرط ضمن عقد
چکیده رای
شروط بنایی یا تبانی، شروط ضمنی هستند که در عقد تصریح نمیشوند ولی مقصود طرفین میباشند برای نمونه زوجین در زمان ازدواج این قصد را دارند که طرف مقابل مبتلا به بیماری صعبالعلاج یا لاعلاج نباشند.
خلاصه جریان پرونده
آقای م.ن. به وکالت از آقای ح.ج. در تاریخ 19/3/90 دادخواستی به طرفیت خانم ر.و. تسلیم دادگاه نموده است و اظهار داشته، خوانده به بیماری صعبالعلاج مبتلا بوده است و این بیماری توسط خانواده زوجه و نیز شخص مشارالیها مخفی شده است و با بروز علایم ظاهری جسمی و ….. آشکار گردیده، به استناد مواد 348 و 1128 قانون مدنی و دیگر قوانین تقاضای فسخ نکاح را دارم، آقای م.ع. به عنوان وکیل زوجه در تاریخ 6/6/90 به دادگاه معرفی شده است در تاریخ 6/6/90 دادگاه با حضور وکلای زوجین و شخص زوج تشکیل جلسه داده است، وکیل خواهان در این جلسه دعوی را تکرار نموده است و اضافه نموده که در آخر اردیبهشت سال 90 علایم بیماری در بدن خوانده (زوجه) ظاهر میشود و تقاضای خواسته را به شرح مذکور در صورتمجلس تنظیمی نموده است، وکیل خوانده با توجه به اظهارات مذکور در این جلسه دعوی را صحیح ندانسته و کلاً مورد را از موارد فسخ ازدواج ندانسته و تقاضای رد دعوی را نموده است، دادگاه رسیدگی کننده در خصوص بیماری منسوب به مشارالیها اقداماتی را انجام داده است و نظریه پزشک قانونی حاکی است که مشارالیها به بیماری SLE مبتلا است که تحت درمان است و عود بیماری با توجه به تحت درمان بودن کم میباشد و از نظر زناشویی مشکلی ایجاد نمیکند، وکیل زوجه تقاضا نموده که مورد به کمیسیون عالی پزشکی ارجاع شود (صفحه 62 پرونده) که نظریه کمیسیون پزشکی مضبوط در پرونده است و در آن اعلام شده که از بیماریهای لاعلاج است و سرانجام رأی شماره 1005/91 مورخ 30/9/91 از شعبه اول دادگاه عمومی سامن صادر شده است، در این رأی دعوی مطروحه غیرثابت و مردود اعلام شده است، زوج توسط وکیل خود نسبت به این رأی تجدیدنظرخواهی نموده است و با تکرار مطالب گذشته و به ادعای این که حق فسخ برای مشارالیه ایجاد شده است، تقاضای اقدام قانونی را نموده است، وکیل زوجه با تقدیم لایحه جوابیه و با تکرار مطالب گذشته دادنامه را برابر قانون دانسته و تقاضای اقدام قانونی را نموده است که سرانجام دادنامه مورد فرجامی صادر و در آن دادنامه بدوی تأیید شده است، زوج توسط وکیل خود نسبت به این رأی فرجامخواهی نموده است و به شرح مندرج در آن و با تکرار مطالب گذشته، تقاضای اقدام قانونی را نموده است، وکیل زوجه با تقدیم لایحه جوابیه تقاضای ابرام دادنامه را با تکرار مطالب گذشته نموده است. پرونده جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است .
رای دیوان
اجمال دعوی زوج ( فرجامخواه ) و وکیل وی، صدور حکم مبنی بر اعلام فسخ عقد ازدواج فی مابین اطراف دعوی میباشد. توضیح دادهاند زوجه مبتلا به بیماری صعبالعلاج بوده که والدین وی و نیز مشارالیها آن را مخفی نگه داشتهاند و به علت خیار تدلیس و مستنداً به مواد 1128 و 348 قانون مدنی، تقاضای خواسته را نمودهاند که بدواً برابر دادنامه شماره 1005/91 مورخ 30/9/91 صادره از شعبه اول دادگاه عمومی سامن دعوی غیرثابت و مردود اعلام شده است و این رأی برابر دادنامه مورد فرجامی، تأیید شده است. زوج توسط وکیل خود نسبت به این رأی فرجامخواهی نموده است. هیأت شعبه: اوراق پرونده منجمله نظریه کمیسیون پزشکی قانونی حاکی است زوجه به بیماری لوپوس ( SLE ) مبتلاست و بیماری مذکور از تاریخ 20/7/1383 شروع شده است و برابر نظریه مذکور، بیماری موصوف لاعلاج است. ادعای زوج و وکیل وی این است که چون بیماری مذکور را مخفی نمودهاند بنابراین تدلیس در امر ازدواج نموده و مورد مشمول ماده 1128 قانون مدنی است، در موضوع پرونده اختلاف این است که آیا عقد نامبردگان متبانیاً بر این مورد واقع شده که زوجه فاقد بیماری موصوف باشد؟ به طور کلی شروط بنایی یا تبانی به عنوان شروط ضمنی است یعنی در عقد تصریح نمیشود ولی مقصود طرفین میباشد به عبارت روشنتر زوجین در زمان ازدواج این قصد را دارند که حداقل طرف مقابل مبتلا به بیماری صعبالعلاج یا لاعلاج نباشند مگر این که زوجین بیماریهای با وصف مذکور را به اطلاع طرفین برسانند در مانحن فیه با توجه به بیماری موصوف و این که چندین سال قبل از ازدواج زوجه گرفتار آن بوده است و تحت درمان قرار داده است میبایستی این بیماری را پنهان ننموده و به زوج اطلاع دهد و عدم چنین اقدام حق فسخ را با توجه به سایر شروط برای خواهان ایجاد نموده است لذا مستنداً به مواد 370 و 401 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 1128 قانون مدنی با نقض دادنامه پرونده به شعبه محترم دیگر از حوزه دادگاه محترم صادر کننده رأی منقوض ارجاع میشود.
رییس شعبه 8 دیوانعالی کشور ـ مستشاران
عباسیان ـ ناصح ـ اللهیاری
توضیح: نمونه رای های منتشر شده در دادراه اعم از نمونه رای بدوی، نمونه رای تجدید نظر و نمونه رای دیوان عموما از نمونه رای های منتشر شده از سوی قوه قضائیه و مراکز و پژوهشگاه های وابسته به قوه قضائیه برگرفته شده است.