تفاوت بازپرس و دادیار
واژه ” بازپرس ” یا ” شعبه بازپرسی” به گوش بسیاری از ما آشناست. اگر شما شخصی باشید که تا به حال درگیر دادسرا و دادگاه نبوده اید اما اهل فیلم های پلیسی و جنایی باشید، قطعاً کلمه بازپرس به گوش شما خورده است و در فیلم ها دیده اید که بازپرس فردی است که وقتی جرم و جنایتی اتفاق می افتد از مجرم تحقیق می کند و پیگیر پرونده است.
اگر شما خود نیز به صورت مستقیم درگیر شکایتی در دادسرا باشید، قطعاً با بازپرس یا دادیار برخورد داشته اید و یا شعبات بازپرسی و دادیاری به گوش تان خورده است و یا به این شعبات مراجعه داشته اید. خود واژه بازپرس نیز اولین معنی که در ذهن ایجاد می کند، پرسش و تحقیق است. با وجود درک این معنی و برداشت بازهم ممکن است به طور دقیق ندانید که بازپرس کیست ، وظایف بازپرس چیست ، دادیار کیست ، تفاوت بازپرس و دادیار چیست ، تفاوت شعبه دادیاری و بازپرسی چیست و کدامیک از این اشخاص و شعبات قرار است تحقیقات مربوط به شکایت و اتهام شما را انجام دهد و اگر بازپرس در مورد اتهام و شکایت شما تحقیق می کند پس دادیار و شعبه دادیاری برای چیست.
برای رسیدن به پاسخ این پرسش ها، این مطلب را تا انتها بخوانید.
برخلاف دادگاه ها که شخص اصلی رسیدگی کننده قاضی دادگاه است، در دادسراها ممکن است رسیدگی توسط بازپرس، دادستان یا دادیار انجام شود. (فرق دادسرا با دادگاه)
دادسرا وظایف گوناگونی دارد اما اصلی ترین وظیفه دادسرا انجام تحقیقات مقدماتی شکایات و اتهامات مطرح شده است. بازپرس و دادیار هر دو در دادسرا حضور دارند و این اصلی ترین وظیفه را انجام می دهند.
بازپرس کیست
بازپرس یا قاضی تحقیق شخصی است که وظیفه اصلی انجام تحقیقات مقدماتی (از جمله احضار متهم، تحقیق از شهود، معاینه محل، تحقیق محلی، صدور قرارهای تامین کیفری) و رسیدگی به شکایات و اتهامات مطرح شده در دادسرا را برعهده دارد. بازپرس پس از رسیدگی و انجام تحقیقات، تصمیم خود را در قالب قرارهای گوناگونی از جمله قرار جلب به دادرسی، قرار منع تعقیب، قرار موقوفی تعقیب و … صادر می کند که با توجه به نوع قرار صادر شده، رسیدگی به پرونده در دادسرا یا به پایان می رسد و یا پرونده به دادگاه کیفری برای رسیدگی بعدی و احراز یا عدم احراز جرم، ارسال می شود.
دادیار کیست
دادیارها معمولاً قضات تازه کاری هستند که تحت نظر دادستان که رئیس دادسرا می باشد و نظارت بر مجموعه را برعهده دارد، فعالیت می کنند. دادیار نیز همانند بازپرس وظیفه انجام تحقیقات مقدماتی اتهامات را برعهده دارد. البته دادیارها انواع مختلفی دارند و ممکن است وظایف گوناگونی را انجام دهند. به طور مثال دادیار اجرای حکم، نماینده دادستان در اجرای حکم کیفری است که در دادگاه صادر شده است. دادیار ناظر زندان، به نمایندگی از دادستان امور مربوط به زندان و زندانیان از جمله مرخصی زندانی، بررسی شرایط دادن عفو به زندانی را برعهده دارد. دادیار اظهارنظر، در مورد قرارهای صادر شده از سوی بازپرس اظهارنظر می کند و البته به دادستان برای تصمیم نهایی ارجاع می دهد. دادیار نماینده دادستان در دادگاه نیز به نمایندگی از دادستان در دادگاه حضور پیدا می کند و در مورد کیفرخواست صادر شده از سوی دادستان که برای دادگاه ارسال شده و اینکه جرم واقع شده است توضیح می دهد.
دادیارها در بخش های مختلفی فعالیت دارند و در واقع به دلیل سنگینی وظایف دادستان، مسئول انجام بخشی از وظایف دادستان می شوند. اما در انجام این وظایف از دادستان تبعیت می کنند و در صورت اختلاف نظر بین دادستان و دادیار، تصمیم نهایی با دادستان است و مرجع و شخص دیگری در مورد اختلاف آن ها تصمیم گیری نخواهد کرد.
در این جا منظور ما همان دادیار تحقیق در مقایسه با بازپرس است که تحقیقات مقدماتی پرونده را تحت امر دادستان انجام می دهد.
تفاوت بازپرس و دادیار
دادیارها اگرچه در مورد اتهامات مطرح شده در دادسرا تحقیقات مقدماتی انجام می دهند و همانند بازپرس نیز تصمیم خود را به صورت قرار صادر می کنند، اما در صورت اختلاف نظر با دادستان، از نظر دادستان تبعیت خواهد شد. اما در موارد اختلاف بین دادستان و بازپرس مرجع حل اختلاف دادگاه خواهد بود مگر در موارد محدودی که نظر دادستان اجرا خواهد شد. تفاوت دیگر بازپرس و دادیار این است که در یک سری جرایم مهمی که صلاحیت بعدی رسیدگی پس از دادسرا را دادگاه کیفری استان دارد، صرفاً بازپرس باید تحقیقات مقدماتی آن را انجام دهد. از جمله این جرایم، جرایمی هستند که مجازات آن ها قصاص نفس، اعدام، حبس ابد، قصاص عضو است. دادیاران در انجام تحقیقات مقدماتی اینگونه جرایم صلاحیتی ندارند.
تفاوت شعبه دادیاری و بازپرسی
تفاوت شعب بازپرسی و دادیاری نیز معمولاً در نوع پرونده های ارجاع شده به آن هاست. همانطور که در بالا گفتیم در یک سری جرایم مهم و پرونده هایی که سنگین تر هستند و تحقیقات کامل تری نیاز است و رسیدگی به آن ها بعد از دادسرا در صلاحیت دادگاه کیفری استان است، در شعبات بازپرسی تحقیقات مقدماتی آن ها انجام خواهد شد و به شعبات دادیاری ارجاع نخواهد شد و پرونده هایی که دارای مجازات سبک تری هستند در شعبات دادیاری رسیدگی می شوند.
اگر درباره « تفاوت بازپرس و دادیار » یا هر مسأله حقوقی دیگری نیاز به مشاوره حقوقی رایگان دارید به صفحه اول دادراه مراجعه نمایید.