نکات حقوقی - چک



دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
راه های اثبات شرخری در دادگاه (1): معمولا افراد چک برگشتی را برای پاس کردن به شرخر می دهند و چک را با امضا یا وکالت به او واگذار می کنند. در دادگاه شرخر مدعی می شود که طلبکار است. اگر فردی واقعا طلبکار باشد، چک برگشت خورده را به جای طلبش نمی گیرد. شما باید در دادگاه از او بپرسید چه طلبی داشته اید که به جایش چک برگشتی تحویل گرفته اید؟
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
اگر به صادر کننده چک اطمینان ندارید یا اختلافی با او دارید چک را برای اصلاح یا تعویض به او برنگردانید. چون وقتی چک در اختیار صادرکننده است معنیش این می شود که بدهی اش پرداخت شده است و او می تواند ادعا کند که معادل مبلغ چک را پرداخته و چک را پس گرفته است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
اگر به کسی که چک را صادر می کند اطمینان ندارید بهتر است در حضور شما چک را بنویسد و امضا کند. چون ممکن است صاحب حساب از فرد دیگری خواسته باشد آن چک را کامل و امضا کند و بعد در دادگاه ادعای جعل امضایش را بکند!
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
در هنگام برگشت زدن چک از بانک بخواهید در گواهی عدم پرداخت وجه چک (برگه برگشت چک) موارد زیر را حتما درج کند:
تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، مشخصات چک و حساب مربوطه، علت برگشت خوردن چک و مشخصات دارنده حساب و صادرکننده ذکر شود. اگر حساب متعلق به شخص حقوقی مانند شرکت و ... می باشد نام امضا کننده یا امضا کنندگان در بخش مربوطه نوشته شود چون علاوه بر شرکت، علیه امضا کنندگان هم می توان اقدام کرد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
اگر چک تضمینی صادر می کنید حتما مشخص کنید که این چک به جای انجام اصل تعهد و آن کار هست یا نیست. چون در غیر این صورت گیرنده چک هم می تواند ادعای وصول چک تضمین را بکند و هم ادعای پرداخت یا ایفای تعهدی که داشته اید! مثلا اگر بابت تضمین بیست میلیون تومان پول دستی چک تضمین می دهید، اگر رسید وجه و متن چک را دقیق تنظیم نکرده باشید گیرنده چک هم می تواند درخواست وصول چک را بکند هم اصل بدهی را!
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
ممکن است کسی که چک می کشد با سوء نیت (از قصد) امضای اصلیش را در چک نزند. اگر به او اطمینان ندارید بخواهید که در کپی چک اثر انگشت خود را بزند!
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
شما نمی توانید در هر دادگاه یا دادسرایی برای طرح دعوی چک برگشتی اقدام کنید. باید آدرس شعبه بانکی که چک در آن برگشت خورده مطابق با مناطق تحت پوشش آن دادگاه یا دادسرا باشد. یعنی مثلاً در دادسرای ناحیه شش تهران فقط به چک های برگشت خورده در بانک های واقع در ناحیه شش تهران رسیدگی می شود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
در هنگام تحویل گرفتن چک هایی که به صورت امضاء شده به شما داده می شود از اسکن نبودن، پرینت رنگی نبودن و جعلی نبودن اطمینان پیدا کنید.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
اگر قرار است چیزی به کسی بفروشید و در برابرش چک دریافت کنید، حتما در قراردادتان بنویسید «تحویل دادن چک، اصل تعهد خریدار برای پرداخت ثمن (پول) را از بین نمی برد». اگر مثلا چک را گم کنید یا در یک آتش سوزی بسوزد، باید راه دیگری داشته باشید که طلبتان را وصول کنید.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
در صورت کمبود یکی از امضاها یا مهر در چک های چند امضایی، این چک نقد نمی شود و وقت زیادی از شما برای شکایت تلف می شود. اگر چکی می گیرید که احتمال می دهید باید دو یا چند امضا و یا مهر داشته باشد، در زمان قرارداد و گرفتن چک از صادرکننده بخواهید که بنویسد که چک دو یا چند امضایی نبوده و یا نیاز به مهر ندارد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
اگر چک سفید امضاء می کشید یا دریافت می کنید باید حدود اختیار طرف مقابل را با مشورت با وکیل در قرارداد بنویسید تا طرف مقابل سوء استفاده ای از سفید امضاء بودن چک نکند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
راه های اثبات شرخری در دادگاه (2): در مواردی شرخر به جای آدرس خود در هنگام پشت نویسی چک و یا در متن دادخواست، آدرس همان کسی را می نویسد که چک را برای شرخری به او داده است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
درباره چک
برای پول قرض دادن سعی کنید چک نکشید. چون چک کشیدن می تواند به این معنی باشد که شما به فردی که به او قرض می دهید بدهی داشته اید. بهتر است همیشه رسید گرفته شود و در آن نوشته شود بابت چه چیزی پول داده شده است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
درباره چک
در معامله ای که یک فروشنده و دو خریدار وجود دارد و چک متعلق به یکی از خریداران است، از خریدار دیگر هم بخواهید حتما پشت چک را به عنوان ضامن امضاء کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
تبادل چک مسدود شده
اگر چکی را از کسی بگیرید و حساب آن به دستور مقام قضایی مسدود شده باشد و شما آن را برای پاس کردن به بانک ببرید، ممکن است بانک در همان لحظه به دلیل دستور مقام قضایی با کلانتری تماس بگیرد و شما بازداشت شوید. اگر نتوانید ثابت کنید چک را از چه کسی گرفته اید گرفتاری برایتان ایجاد می شود. بنابراین اگر چکی را از کسی می گیرید که در وجه شما نوشته نشده است، حتما از کسی که چک را از او می گیرید بخواهید که پشت چک را امضا کند و ترجیحاً بنویسد که به شما واگذار کرده است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
درباره چک
وقتی قراردادی تنظیم می کنید و بابت مبلغش چکی می کشید، در صورتی که قرارداد به هر دلیلی باطل و فسخ شود، برای اطمینان از پس دادن چک در چنین شرایطی، خسارت تاخیر در پس دادن چک تعیین کنید که مثلا ظرف دو روز لاشه چک را پس بدهد وگرنه فلان مبلغ بابت خسارت تاخیر در تحویل چک دریافت می شود (تعیین ضمانت اجرا).
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
درباره چک
اگرموجودی حساب کسی که چک کشیده کم تر از مبلغ چک باشد می توانید از بانک بخواهید آن موجودی را به شما بدهد و اصل چک نزد بانک می ماند و فرم مخصوصی به شما می دهد که هم جای چک و هم جای گواهی عدم پرداخت را می گیرد. اگر کارمند بانک آن مبلغ را به شما نداد و گفت که باید آن مقدار کسری واریز شود درست نیست و باید حتما آن مقدار موجودی و گواهی کسری به شما داده شود. اگر اینکار را انجام نداد می توانید با رئیس شعبه صحبت کنید یا با بازرسی بانک تماس بگیرید.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
دعوی علیه شرخر
وقتی شرخر علیه شما در دادگاه برای دریافت مبلغ چک دعوی طرح می کند دعاوی و خواسته هایی که شما به اقتضای دعوی های شرخر و دعوی شخص اصلی می توانید طرح کنید به ترتیب زیر می باشند:
یک- فسخ قرارداد علیه شخصی(فروشنده ای) که چک را به او داده اید
دو- دعوی متقابل علیه شرخر برای پس دادن چک
سه- درخواست فراخواندن شخصی که چک را به او داده اید به عنوان یک شخص جدید که به دعوی شما علیه شرخر وارد می شود تحت عنوان حقوقی «دعوی جلب ثالث به خواسته استرداد چک»
چهار- تقاضای رسیدگی همزمان به هر دو دعوای فسخ قرارداد و استرداد چک
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک تضمین یا اصل تعهد؟
در قراردادتان مشخص کنید چک تضمین دقیقا بابت چه چیزی است و آیا جایگزین اصل تعهد هم هست یا نه. معمولا چک تضمین جایگزین اصل تعهد نیست. مثلاً به اجرا گذاشتن چک تضمین حسن انجام کار به این معنی نیست که مسئولیت درست انجام دادن کار توسط صادر کننده چک، با اقدام طرف مقابل روی چک از بین می رود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
واریز نقدی و پس گرفتن چک
اگر برای طلبی چکی از شخصی دارید و صاحب آن چک بخواهد زودتر از سر رسید چک پول شما را بدهد و لاشه چک را بگیرد. شما اول باید ببینید آن پولی که برای شما واریز می شود آیا از طرف صاحب چک است بعد لاشه چک را بدهید زیرا ممکن است صاحب چک با شخص دیگری همدست شده باشد و آن شخص پول برای شما واریز کند و بعداً پولی که واریز کرده را از شما بخواهد و علیه شما دعوا طرح کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک تضمین غیرقابل انتقال
اگر چکی به عنوان تضمین حسن انجام کار به کسی می دهید عبارت «غیر قابل انتقال به شخص ثالث» را قید کنید. چون اگر طرف قرارداد چک را به شخص ثالث انتقال داد شما دیگر در مقابل شخص ثالث نمی توانید استدلال کنید که تعهدات خود را انجام داده اید و تقاضای پس گرفتن چکتان را بکنید چون این موارد به شخص ثالث ارتباطی پیدا نمی کند. در واقع ممکن است مقام قضایی دستور دهد ابتدا مبلغ چک توسط شما به شخص ثالث پرداخت شود، پس از آن به اختلاف شما با طرف تعهدتان رسیدگی شود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
نوشتن متن چک
هیچ گاه نوشتن متن چک را به طرف مقابل واگذار نکنید. چون ممکن است بعداً بتواند چک را دستکاری کند و شما نمی توانید ادعا کنید که با دو دستخط متفاوت نوشته شده است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
نوشتن چک فقط با یک خودکار
وقتی چکی می نویسید هرگز خودکارتان را عوض نکنید حتی اگر خودکارها همرنگ باشند. چون ممکن است بعداً کسی با خودکار سوم در چک دست ببرد و جعل نوشته یا امضاء کند. جاعل می تواند با استناد به اقرار شما به نوشتن چک با دو خودکار ادعا کند که خودکار سومی هم وجود داشته است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک برگشتی درج شده در قرارداد
اگر در قراردادی که مبلغش با چکی مشخص (با ذکر شماره و تاریخ) پرداخت می شود، نوشته باشید که در صورت پاس نشدن چک، حق فسخ ایجاد می شود؛ به خاطر داشته باشید که تعویض کردن چک ممکن است باعث شود که حق فسختان از بین برود! پس قبل از تعویض چک برگشتی یا غیرقابل وصول با یک چک جدید، حتما قراردادتان را بخوانید و با یک وکیل مشورت کنید.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک در وجه حامل
خیلی ها عادت دارند چک را در وجه حامل بکشند. تا می توانید چک را در وجه حامل نکشید و سعی کنید در وجه شخص گیرنده چک را صادر نمایید و بنویسید بابت چه چیزی صادر شده است تا هر کسی نتواند ادعا کند که چک مال اوست یا بابت چیز دیگری گرفته شده است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
گم، سرقت و جعل شدن چک
اگر دسته چک یا یک برگ از دسته چکتان گم، سرقت و جعل شد باید در اولین فرصت تقاضای دستور عدم پرداخت وجه چک به بانک بدهید ولی این کار کافی نیست و باید به دادسرا بروید و شکایت طرح کنید و ظرف یک هفته گواهی تقدیم شکایت از مرجع قضایی دریافت کنید و به بانک بدهید. در غیر این صورت بعد از یک هفته بانک به تقاضای هر کسی که چک را ارائه کند مبلغ آن را پرداخت می کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
پرداخت تدریجی مبلغ چک
در صورتی که برای بدهی چکی داده اید و تصمیم گرفتید که مبلغ آن چک را به تدریج به طلبکار بدهید، باید مشخص کنید و جایی ثبت کنید که این پول هایی که به آن شخص می دهید برای آن چک است. اگر این کار را نکنید ممکن است آن شخص پس از دریافت مبلغ چک با آن چک علیه شما در دادگاه دعوا طرح کند . اثبات این که پول های پرداختی بابت چک بوده برایتان سخت می شود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
به اجرا گذاشتن چک تضمین
اگر در قراردادتان، وصول چک تضمین را به اثبات تخلف متعهد توسط دارنده چک (کارفرما) مشروط نکرده باشید بدین معنی است که نیازی نیست کارفرما ثابت کند تخلف صورت گرفته است بلکه کافی است ادعای تخلف کند. در این حالت اثبات عدم تخلف بر گردن کسی است که چک تضمین داده است. در حالی که مشروط کردن وصول چک تضمین قرارداد به اثبات تخلف فرد متعهد، بار اثبات را به گردن کسی می اندازد که می خواهد چک را وصول کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
ادعای امانی بودن چک تضمین
دادگاه ها معمولاً چک تضمین را چک امانتی نمی دانند و شکایت کیفری از سوی صادر کننده چک تحت عنوان خیانت در امانت به دلیل به اجرا گذاشتن چک برخلاف قرارداد از سوی دارنده و یا همان کارفرما، معمولا نتیجه ای برای شاکی ندارد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک مشروط
چکی است که از طرف صادرکننده برای پرداخت آن در متن چک شرط یا شروطی قید می شود. برخلاف این تصور که تا زمان تحقق شرط، چک غیرقابل پرداخت خواهد بود، بانک به این شرط توجهی نمی کند و چک قابل وصول است. برای چک مشروط نمی توان شکایت کیفری طرح کرد و فقط از راه حقوقی قابل پیگیری است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک
چک در موارد زیر قابل شکایت در دادگاه جزایی و تعقیب کیفری نیست:
1- چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی باشد.
2- چک سفید امضاء باشد.
3- چک بدون تاریخ و چک وعده دار باشد.
4- چک مشروط (در متن چک صادر کننده شرطی برای پرداخت قید کرده باشد) و امانی باشد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک موسسات اعتباری
آن چه که عامه مردم به عنوان «چک موسسات مالی و اعتباری و صندوق های قرض الحسنه» می شناسند تابع قانون صدور چک و یک سند بانکی لازم الاجرا نیست؛ این برگه یک حواله یا سند عادی است و صرفا از طریق حقوقی و طبق قانون تجارت قابل پیگرد است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
مهلت شکایت کیفری چک
دریافت کننده چک جهت شکایت کیفری در ابتدا بایستی ظرف 6 ماه از تاریخ صدور چک آن را به بانک ارائه نماید و در ادامه ظرف 6 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت توسط بانک، شکایت کیفری کند. در صورتی که این مهلت ها رعایت نشود فقط در دادگاه حقوقی حق طرح دعوی وجود خواهد داشت.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
انتقال چک بعد از برگشت
اگر چکی بعد از برگشت، به شخصی انتقال داده شود، آن شخص حق شکایت کیفری نخواهد داشت مگر در صورتی که آن انتقال خارج از اختیار فرد بوده باشد (مثلا دارنده چک فوت کند و چک به ورثه او انتقال پیدا کند).
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
به حساب خواباندن چک
اگر چک قبل از تاریخی که روی آن نوشته شده است به حساب خوابانده شود، امکان شکایت کیفری وجود نخواهد داشت. بهتر است جهت شکایت کیفری، چک را به صورت حضوری به بانک ببرید.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
وارد کردن اطلاعات چک در قرارداد
وارد کردن شماره و مندرجات چک در قرارداد نشان دهنده ی این است که چک دارای تاریخ و وعده دار است و برای چک وعده دار هم در دادگاه جزایی نمی توان شکایت طرح کرد و فقط در دادگاه حقوقی امکان طرح دعوی آن وجود دارد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
سفته و چک شخص حقوقی (شرکت)
در صورت ورشکستگی شرکت، اگر بر روی سفته یا چک آن شرکت اقدام شود، در سفته، شرکت ضامن (مسئول) پرداخت وجه آن است. در حالی که در چک امضاءکننده (به طور مثال مدیرعامل) مسئولیت دارد. به همین دلیل هنگام ورشکستگی شرکت، چک ها را جمع می کنند و سفته همراه با مهر شرکت جایگزین آن می کنند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
جرم معامله به قصد فرار از دین در چک و سفته؟
اگر صادرکننده چک پس از تاریخ سررسید چک، جهت نپرداختن مبلغ چک اموال خود را انتقال دهد، جرم معامله به قصد فرار از دِین محقق می شود. در حالی که در سفته نقل و انتقال اموال از سوی صادرکننده پس از تاریخ سررسید سفته، باعث تحقق جرم معامله به قصد فرار از دِین نمی شود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
انکار امضای چک
چک سند عادی است ولی برخلاف اسناد عادی امضای چک قابل انکار از طرف صاحب حساب یا خوانده نیست و حتی اگر فرضاً بخواهیم انکار امضا از طرف صاحب حساب را بپذیریم، برخلاف انکار اسناد عادی دیگر، خودِ صاحب حساب بایستی دلایل موجهی را برای انکار بیاورد. صاحب حساب می تواند شکایت کیفری تحت عنوان جعل، سرقت و خیانت در امانت را مطرح کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
نشانی متهم (یا خوانده) در چک برگشتی
در چک برگشتی، آخرین آدرس در بانک، اقامتگاه صادر کننده چک محسوب می شود و تمامی ابلاغ ها به آن آدرس فرستاده خواهد شد و اگر اقامتگاه خود را هم تغییر داده باشد، ابلاغ از راه های دیگری مثل انتشار آگهی انجام نخواهد شد چون اعلام تغییر آدرس به بانک وظیفه خود صاحب حساب است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
تاریخ چک
دارنده یا همان دریافت کننده چک بایستی دقت داشته باشد که چک دارای یک تاریخ باشد. در مواردی صادرکننده چک در کنار امضای خود تاریخ می زند و وقتی چک دو تاریخ متفاوت داشته باشد نشان دهنده ی این است که چک وعده دار است و دارنده نمی تواند برای چک وعده دار شکایت کیفری طرح کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
صدور چک از حساب مسدود
صدور چک از حساب مسدود با آگاهی از بسته بودن حساب جرم است و می توان علیه صادرکننده چک شکایت کیفری طرح کرد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
شکایت کیفری چک
در شکایت کیفری از چک فقط شخصی که گواهی عدم پرداخت چک (برگه برگشت) در بانک به نام او صار شده است (دارنده) می تواند شکایت طرح کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
شکایت کیفری چک های متعدد
اگر دارنده چک چند فقره چک از شخصی داشته باشد که همزمان برای چند چک در یک بانک و برای چک های دیگر در بانک دیگری گواهی عدم پرداخت صادر شده باشد، برای شکایت بایستی مبلغ چک ها را جمع زده و به دادسرای محل بانکی که بیش ترین مبلغ چک در صلاحیت آن است، مراجعه کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
آدرس خوانده یا متشاکی در چک
در شکایت کیفری چک بلامحل نمی توان آدرسی غیر از آدرسی که در گواهی عدم پرداخت چک (برگه برگشت) برای صادرکننده ذکر شده، قید کرد. در حالی که در دعوای حقوقی مطالبه وجه چک آدرس خوانده می تواند با آدرسی که در گواهی عدم پرداخت قید شده است متفاوت باشد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
ضامن چک
اگر به کسی که چک از او دریافت می کنید اطمینان ندارید بخواهید یک یا دو نفر ضامن پشت چک را برای ضمانت پرداخت چک در زمان تعیین شده امضاء کنند. به این ترتیب اگر حساب صادرکننده موجودی نداشته باشد، برای گرفتن وجه چک به ضامن ها هم می توانید رجوع کنید همچنین علیه ضامن ها نیز می توانید دعوی طرح کنید.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
انتقال چک
انتقال چک چه در قالب یک برگه جداگانه نوشته شود چه در پشت چک با امضای انتقال دهنده پشت نویسی شود، دارای آثار مشابه است و انتقال گیرنده از حقوق چک پشت نویسی شده بهره مند می شود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک به روز
چکی که تاریخ صدور و تاریخ درج شده در چک یکی باشد، چک به روز تلقی می شود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک بلامحل
اگر فردی بیش از یک بار چک بلامحل صادر کند و به خاطر آن برای بار دوم محکوم نیز شده باشد، بانک ها حساب جاری او را می بندند و تا سه سال حساب جاری برای او باز نمی کنند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک دادن به جای دیگران
دادن برگه ای از دسته چک خود به درخواست شخصی که دسته چک ندارد برای پرداخت بدهی اش، با وجود این که آن شخص با خط خودش چک را تکمیل کرده باشد،کار عقلانی نیست و مانع از آن نمی شود که اگر در تاریخ سررسید حاضر به پرداخت بدهی خود نشد صاحب دسته چک مسئولیت نداشته باشد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
انتقال چک
اگر پس از برگشت خوردن، چک به دیگری واگذار گردد، فرد انتقال گیرنده فقط می تواند جنبه حقوقی چک را پیگیری کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
وصول چک مخدوش
برای وصول چک مخدوش (سوخته، شسته شده و...) دارنده چک با مراجعه به بانک باید تقاضای کتبی خود را همراه با لاشه چک و همچنین تصویر اوراق هویتی خود به مسئولین بانک ارائه دهد. این درخواست به اداره امور شعب می رود و پس از تایید اصالت چک، دستور پرداخت چک صادر می شود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک بدون تاریخ
اگر در محکمه ثابت شود که چک در زمان صدور بدون تاریخ بوده است، صادر کننده مسئولیت کیفری نخواهد داشت. اما از طریق حقوقی می توان پیگیری کرد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
امضا در چک
وجود امضای صاحب حساب یکی از شرایط اساسی چک است. اگر در چکی امضا نباشد و صرفاً اثر انگشت یا مهر باشد، دیگر مزایای چک را ندارد و فقط سندی است که نشان دهنده دینی است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
گم شدن چک
اگر چکی که صادرکننده به شخصی داده است گم شود و شخص از صادرکننده بخواهد که دستور عدم پرداخت به بانک بدهد، حتما آن شخص باید این درخواست را به صورت کتبی بنویسد و امضاء کند و به صادر کننده بدهد تا از مشکلات احتمالی در اثبات درخواست و طرح شکایت احتمالی جلوگیری شود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
گم، سرقت و جعل شدن چک
اگر دسته چک یا یک برگ از دسته چکتان گم، سرقت و جعل شد باید در اولین فرصت تقاضای دستور عدم پرداخت وجه چک به بانک بدهید ولی این کار کافی نیست و باید به دادسرا بروید و شکایت طرح کنید و ظرف یک هفته گواهی تقدیم شکایت از مرجع قضایی دریافت کنید و به بانک بدهید. در غیر این صورت بعد از یک هفته بانک به تقاضای هر کسی که چک را ارائه کند مبلغ آن را پرداخت می کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک در وجه حامل
خیلی ها عادت دارند چک را در وجه حامل بکشند. تا می توانید چک را در وجه حامل نکشید و سعی کنید در وجه شخص گیرنده چک را صادر نمایید و بنویسید بابت چه چیزی صادر شده است تا هر کسی نتواند ادعا کند که چک مال اوست یا بابت چیز دیگری گرفته شده است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک تخلیه مستاجر
برای تحویل چک تخلیه به موجر نکات زیر رعایت شود:
- شماره سریال چک و مشخصات آن در قرارداد اجاره قید شود.
- چک در وجه حامل نوشته نشود و بهتر است نوشته شود در وجه آقای/ خانم .... بابت تضمین تخلیه قرارداد اجاره شماره ..... مورخ .....
- قسمت حواله کرد چک خط زده شود.
- در قرارداد اجاره به روشنی مشخص شود چک بابت ضمانت چه چیزی است. آیا فقط ضمانت تخلیه به موقع است یا پرداخت اجاره بهای عقب افتاده و یا خسارات وارده به ملک را نیز شامل می شود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
رسید چک
همیشه قبل از تحویل چک به طرف مقابل بهتر است یک فتوکپی از چک تهیه کنید و از طرف مقابل بخواهید زیر این فتوکپی را به عنوان رسید، امضاء و اسم وفامیل خود را درج کند. این کار مخصوصا در صورت جعل احتمالی در چک، اثبات جعلیت را آسان خواهد کرد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک غیرکیفری
بعضی چک ها فقط از طریق حقوقی قابل پیگیری اند و از ابتدای صدور قابلیت تعقیب کیفری ندارند. این چک ها شامل چک سفید امضاء، چک وعده دار یا بدون تاریخ، چک مشروط، چک بابت تضمین معامله یا تعهد می شوند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
خسارت تاخیر پرداخت وجه چک و هزینه دادرسی
اگر صادر کننده چک قبل از جلسه دادگاه وجه چک را پرداخت کند اما خسارت تاخیر و هزینه دادرسی را نپردازد، طرف مقابل می تواند خسارت تاخیر پرداخت وجه چک (بر مبنای نرخ تورم از تاریخ سر رسید چک تا زمان پرداخت وجه آن) و هزینه دادرسی را مطالبه کند و دادگاه نیز باید شخص را به پرداخت خسارت تاخیر و هزینه دادرسی محکوم نماید.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
تبادل چک مسدود شده
اگر چکی را از کسی بگیرید و حساب آن به دستور مقام قضایی مسدود شده باشد و شما آن را برای پاس کردن به بانک ببرید، ممکن است بانک در همان لحظه به دلیل دستور مقام قضایی با کلانتری تماس بگیرد و شما بازداشت شوید. اگر نتوانید ثابت کنید چک را از چه کسی گرفته اید گرفتاری برایتان ایجاد می شود. بنابراین اگر چکی را از کسی می گیرید که در وجه شما نوشته نشده است، حتماً از کسی که چک را از او می گیرید بخواهید که پشت چک را امضا کند و ترجیحاً بنویسد که به شما واگذار کرده است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
نوشتن متن چک
هیچ گاه نوشتن متن چک را به طرف مقابل واگذار نکنید. چون ممکن است بعداً بتواند چک را دستکاری کند و شما نمی توانید ادعا کنید که با دو دستخط متفاوت نوشته شده است.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
وارد کردن اطلاعات چک در قرارداد
وارد کردن شماره و مندرجات چک در قرارداد نشان دهنده ی این است که چک دارای تاریخ و وعده دار است و برای چک وعده دار هم در دادگاه جزایی نمی توان شکایت طرح کرد و فقط در دادگاه حقوقی امکان طرح دعوی آن وجود دارد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک
اگر به کسی که چک را صادر می کند اطمینان ندارید بهتر است در حضور شما چک را بنویسد و امضا کند. چون ممکن است صاحب حساب از فرد دیگری خواسته باشد آن چک را کامل و امضا کند و بعد در دادگاه ادعای جعل امضایش را بکند!
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک سفید امضا
چک سفید امضا چکی است با امضای صادرکننده که مبلغ چک در آن درج نشده است. این چک از طریق کیفری قابل تعقیب نیست و فقط از طریق حقوقی می توان پیگیری کرد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
استعلام پیامکی اعتبار صاحب حساب چک
به زودی می توان با ارسال شماره منحصر به فرد چک به سامانه استعلامات بانک مرکزی از سوابق چک برگشتی صاحب چک مطلع شد.
به نقل از مدیر کل ریالی و نشر بانک مرکزی
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
مجازات صدور چک بی محل
اثبات صدور چک بی محل به مبلغ بیش از 5 میلیون تومان در دادگاه کیفری، 1 تا دو سال زندان و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت 2 سال را در پی خواهد داشت.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک امضا شده
بهتر است همیشه چک در حضور شما نوشته و امضا شود. در غیر این صورت در هنگام تحویل گرفتن چک هایی که به صورت امضاء شده به شما داده می شود از اسکن نبودن، پرینت رنگی نبودن و جعلی نبودن اطمینان پیدا کنید.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک امضا شده
بهتر است همیشه چک در حضور شما نوشته و امضا شود. در غیر این صورت در هنگام تحویل گرفتن چک هایی که به صورت امضاء شده به شما داده می شود از اسکن نبودن، پرینت رنگی نبودن و جعلی نبودن اطمینان پیدا کنید.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
انتقال چک بعد از برگشت
اگر چکی بعد از برگشت، به شخصی انتقال داده شود، آن شخص حق شکایت کیفری نخواهد داشت مگر در صورتی که آن انتقال خارج از اختیار فرد بوده باشد (مثلا دارنده چک فوت کند و چک به ورثه او انتقال پیدا کند).
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک دادن به جای دیگران
دادن برگه ای از دسته چک خود به درخواست شخصی که دسته چک ندارد برای پرداخت بدهی اش، با وجود این که آن شخص با خط خودش چک را تکمیل کرده باشد،کار عقلانی نیست و مانع از آن نمی شود که اگر در تاریخ سررسید حاضر به پرداخت بدهی خود نشد صاحب دسته چک مسئولیت نداشته باشد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
شرط در متن چک
برای چکی که در آن شرطی شده باشد اجرائیه ثبت صادر نمی شود. اجرائیه فقط برای تعهدات قطعی صادر خواهد شد.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
مدت اعتبار چک های رایج بانکی پس از رواج چک بانک مرکزی
چک های مربوط به دسته چک های بانکی کنونی که توسط هر بانک به صورت جداگانه صادر می شود از اردیبهشت سال 97 تنها در بانکی که آن را صادر کرده قابل نقد شدن است. چک های متحد الشکل بانک مرکزی جایگزین چک های کنونی می شود و از طریق سامانه پیامکی "صیاد" سابقه چک های برگشتی شخص صادر کننده چک به صورت 24 ساعته قابل استعلام خواهد بود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
مطالبه وجه چک
مطالبه همزمان وجه چک در دو مرجع قانونی (دادگاه و اجرای ثبت) امکان پذیر نیست و در صورت مطالبه همزمان، دادگاه دعوی را از جریان دادرسی خارج می کند.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
مزیت پیگیری چک به صورت کیفری
اگر چکی طبق قانون شرایط پیگیری به صورت کیفری را داشته باشد، این مزیت را نسبت به پیگیری حقوقی دارد که علاوه بر دریافت وجه چک می توان صاحب حساب (صادرکننده) را نیز به زندان انداخت.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
چک بدون امضا
چک بدون امضای صاحب حساب اعتبار ندارد و قابل برگشت زدن نیست و بانک نیز نمی تواند گواهی عدم پرداخت برای چنین چکی صادر کند. حتی در صورت صدور گواهی عدم پرداخت از سوی بانک این چک اعتباری پیدا نمی کند و مصداق صدور چک بلامحل نخواهد بود.
دادراه, حقوق به زبان ساده حقوق به زبان ساده
دریافت چک از شخص ناشناس
هیچ گاه از شخصی که نمی شناسید چک دریافت نکنید؛ حتی اگر این شخص چک را در حضور شما تکمیل و امضا کند. دلیل این موضوع آن است که شما اطلاعی از هویت این فرد ندارید و ممکن است او روی دسته چکی که متعلق به دیگری است بنویسد و شما در آینده به جعل متهم شوید.